انواع مرکب چاپ

احتمالاً همان‌طور که به انواع مرکب چاپ فکر می‌کرده‌اید، برایتان این سؤال پیش آمده که اساساً چرا انواع مرکب چاپ وجود دارد؟ یا چه لزومی دارد که انواع مرکب چاپ از هم متمایز باشند؟

در پاسخ باید گفت که انواع مختلف چاپگرها و کارهای چاپی به انواع مختلفی از مرکب‌ها نیاز دارند تا هر چیزی با مرکب مناسب خودش پا به عرصه ظهور بگذارد.

در نتیجه، انواع مختلفی از مرکب چاپ در دسترس است که دست مصرف کنندگان را برای انتخاب نوع متناسب مرکب با چاپ باز می‌گذارد.

در این مقاله با مرکب و فرمولاسین آن آشنا می‌شویم و درباره انواع مرکب مناسب برای چاپ صحبت می‌کنیم.

برای اطلاع از سایر خدمات سایت چاپ روز می‌توانید روی دکمه زیر کلک کنید

مرکب برای چاپ از کجا آمد؟

اولین نشانه‌های استفاده از مرکب چاپ به دوران گوتنبرگ و ماشین چاپ او باز می‌گردد.

در آن زمان مرکب چاپ یک مخلوط جوشیده از صابون، دوده و تخم کتان بود که در مقام دمنوش صنعتی عمل می‌کرد.

اما در به پاشنه این جوشانده نچرخید و مرکب چاپ در دوران تبدیل شدن چاپ به یک صنعت، از جوشانده به یک ماده صنعتی تغییر شکل داد.

این ماده صنعتی در بازار امروز یک مخلوط از رنگدانه یا پیگمنت، حامل و افزودنی‌های صنعتی است.

هر کدام از مواد داخل مرکب چاپ در فرایند کارکرد مرکب از چسبندگی و انتقال رنگ تا خشک شدن تاثیر دارد.

کدام نوع از انواع مرکب چاپ مناسب است؟

استفاده از انواع مرکب چاپ بسته به نوع چاپ متفاوت است. به طور مثال برای چاپ‌ افست عموما از مرکب‌های خمیری شکل و برای چاپ فلکسی یا گراور از مرکب مایع استفاده می‌شود.

نکته حائز اهمیت این است که وابسته به چیستی چیزی که قرار است چاپ شود؛ از بین انواع مرکب چاپ خمیری یا مایع، یک مدل خاص چاپ انتخاب خواهد شد.

مرکب برای نقاشی، نوشتن و چاپ متن و یا شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش‌های متنوعی مانند لترپرس، فلکسوگرافی، لیتوگرافی، گراور و اسکرین و نیز روش‌های چاپ غیرتماسی (NIP) مانند چاپ جوهرافشان برای چاپ کردن وجود دارد.

هریک از این روش‌های چاپ مرکب مخصوص به خود را دارند. مرکب یک سیستم کلوئیدی است که از رنگ بخش، رزین، حلال و مواد افزودنی‌ تشکیل شده است.

به دلیل کاربردهای متنوع و متفاوت مرکب‌ها، خواص و فرمولاسیون آن‌ها بسیار متنوع است.

آشنایی با انواع مرکب چاپ

مرکب‌ها انواع مختلفی دارند که البته موضوع بحث ما در این مقاله نیست.

اشاره به همین نکته کافی است که از بین انواع مختلف مرکب فقط بعضی از آن‌ها برای استفاده در صنعت چاپ به کار می‌آیند و مرکب چاپ نام دارند.

در ادامه این مقاله انواع مرکب چاپ را معرفی می‌کنیم و با برخی جزئیات مرتبط با آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.

انواع مرکب چاپ که در این مقاله مطرح کرده‌ایم، عبارت است از:

مرکب چاپ افست یا لیتوگرافی، مرکب یووی، مرکب چاپ فلکسوگرافی، مرکب چاپ هلیوگراور، مرکب چاپ روتوگراور، مرکب چاپ اسکرین.

مرکب چاپ افست یا لیتوگرافی

چاپ افست که به آن لیتوگرافی افست نیز گفته می شود، روشی برای چاپ تولید انبوه است که در آن تصاویر در ابتدا از روی صفحات فلزی (افست) به لاستیک سیلندر (بلانکت) و سپس به رسانه های چاپی منتقل می‌شوند.

رسانه چاپی، معمولاً کاغذ، در تماس مستقیم با صفحات فلزی قرار نمی گیرد. این باعث افزایش طول عمر صفحات می‌شود.

از طرفی به خاطر این انتقال ضخامت مرکب چاپ افست کاهش می‌یابد که به همین علت این مرکب باید رنگدانه‌هایی با قدرت رنگدهی بالا داشته باشد.

افزون بر این در مرکب چاپ افست مقداری مایع سیال (برای روانی حرکت رنگدانه‌ها و چاپ با کیفیت رنگ یکسان) و روغن جلادار (برای مخلوط نشدن رنگدانه و مایع سیال با مواد داخل حوضچه رنگ) وجود دارد.

مرکب مورد استفاده برای چاپ افست لیتوگرافی، به جای مایع، خمیری است. یعنی ضخیم و چسبناک است.

مرکب چاپ افست برای سطوح صاف و بدون برآمدگی و فرورفتگی مناسب و مزیت اصلی این نوع چاپ کیفیت ثابت و بالا تصویر است.

این فرآیند را می توان برای کارهای کوچک، متوسط یا با حجم بالا مورد استفاده قرار داد. فرایند استفاده از این نوع مرکب در هر دو نوع چاپ افست (افست ورق یا اقست تحت وب) یکسان است.

بخش‌های مختلف مرکب چاپ افست یا لیتوگرافی

مانند تمام جوهرهای چاپ، جوهر لیتوگرافی افست از سه ماده اصلی تشکیل شده است:

ماده سیال

این ماده روغنی به مثابه وسیله نقلیه مرکب چاپ عمل می‌کند تا رنگدانه‌ها را به زیرلایه برساند.

رنگدانه

رنگدانه بخشی از مرکب چاپ افست است که براقیت، رنگ، بافت و سایر مشخصات را به تصویر چاپ شده می‌دهد.

رنگدانه‌ها می‌توانند سیاه، سفید و رنگی باشند. رنگدانه‌های رنگی معمولاً از منابع معدنی یا از مشتقات قطران زغال سنگ آلی تولید شده‌اند.

البته مرکب‌های تخصصی از براده‌های فلزی یا ترکیبات پیچیده‌تری ساخته می‌شوند.

واکس‌ها و خشک کردنی‌ها

افزودنی‌های مختلف بر ویژگی های مرکب تأثیر می گذارد. خشک کن‌ها سرعت خشک شدن مرکب را افزایش می‌دهند.

واکس‌ها به جلوگیری از عیوب چاپ مانند قطع شدن و مسدود شدن مرکب کمک می‌کنند و مقاومت در برابر خراش جوهر را افزایش می‌دهند.

مواد دیگری نیز برای کاهش چسبندگی جوهر، بهبود توزیع آن بر روی صفحه چاپ، جلوگیری از اکسید شدن و بهبود سایر خواص جوهر اضافه می‌شود.

جوهرهای افست تحت وب نسبت به جوهرهای لیتوگرافی ورقه‌ای سیال‌تر بوده و چسبندگی کمتری دارند.

بیشتر جوهرهای افست به سرعت بدون نیاز به تجهیزات اضافی خشک می‌شوند، اما جوهرهایی نیز وجود دارند که برای پخت مادون قرمز، فرابنفش یا پرتو الکترونی بهینه شده‌اند که فرآیند پیچیده و طولانی‌تری را برای خشک شدن سپری می‌کنند.

تمام جوهرهای افست حاوی مواد ضد آب هستند، زیرا لیتوگرافی افست بر این واقعیت استوار است که روغن و آب با هم مخلوط نمی‌شوند.

مرکب چاپ یو وی

مرکب چاپ یو وی یا کبریت‌های بی‌خطر صنعت چاپ در چند سال اخیر به دلیل کم زیان بودن برای طبیعت محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند.

شاید بتوان این نوع از مرکب را مرکب سبز صنعت چاپ خواند.

این مرکب‌ها که در معرض اشعه ماوراء بنفش سریع‌تر خشک می‌شوند، چون حلالی در محیط پخش نکرده‌اند پس بی ضرر هستند.

مرکب یو وی برای چندین دهه در صنعت بسته بندی و چاپ لیبل استفاده می‌شد. امروزه با افزایش نور ال ای دی (و گسترش استفاده آسان از اشعه ماورا بنفش) استفاده از این نوع چاپ هم بسیار بیشتر شده است.

مرکب چاپ فلکسوگرافی

فلکسوگرافی یک نوع چاپ انعطاف پذیر است. در واقع، ریشه این واژه از کلمه‌ای گرفته شده که به معنای انعطاف‌پذیر است.

شاید به همین دلیل است که این نوع چاپ به درد وسایلی می‌خورد که یک جا بند نمی‌شوند!

درواقع فلکسوگرافی مناسب تصاویری است که قرار است روی اجسام دارای پیچ و شکن چاپ شوند.

امروزه حدود 70 درصد از چاپ بسته بندی (مثل چاپ روی قوطی نوشابه، کنسرو و ...) با جوهر فلکسوگرافی انجام می‌شود.

مرکب فلکسوگرافی از انواع مرکب چاپ مایع است. این نوع مرکب نیز رنگدانه، مواد سیال و حامل دارد.

مرکب‌های فلکسوگرافی مرکب‌های آب یا الکل بنیاد هستند و برای خشک شدن از روش تبخیر استفاده می‌کنند (به نحوی که آب یا الکل خشک شده و رنگ باقی بماند).

به دلیل بد بنیادی، این مرکب نسبت به سایر مرکب‌های چاپ هزینه کمتری دارد.

مرکب چاپ هلیوگراور

چاپ هلیوگراور ساده شده روش فلکسوگرافی است.

هلیوگراور فرآیند چاپ گرانبها هلیوگراور یکی از معدود فرایندهای چاپ گرانبها است که امروزه نیز به صورت حرفه ای انجام می‌شود.

هلیوگراور یا فوتوگراور یکی از پیچیده‌ترین فرآیندهای فتو-مکانیکی و یک فرآیند چاپ قلمی است که در آن صاویر با ساخت صفحات چاپی و سپس انتقال تصویر روی کاغذ چاپ می‌شوند.

مرکب چاپ روتوگراور

فرآیند روتوگراور یک روش انتقال مستقیم برای چاپ بر روی بسترهای الیافی، مصنوعی یا چند لایه بر پایه خمیر چوب است، از جمله:

اوراق، تخته کارتن، ورقه آلومینیومی، فیلم هایی مانند پلی استر، OPP، نایلون و PE.

دستگاه چاپ روتوگراور امروزی به مرکب خاصی نیاز دارد که آن را مرکب چاپ روتوگراور نامیده‌ایم.

چرا چاپ روتوگراور به مرکب مخصوص نیاز دارد؟ زیرا فرایند جاپ خاص است.

دستگاه چاپ روتوگراور از یک سیلندر چاپی استفاده می‌کند که با سلول‌های کوچکی که قادر به حفظ مرکب هستند، حکاکی شده است که اندازه و الگوی آن تصویر مورد نیاز را منعکس می‌کند.

این سلول‌ها مجبور می‌شوند جوهر خود را با ترکیبی از فشار و عملکرد مویرگی مستقیماً روی زیرلایه منتقل و در نتیجه تصویر چاپ شده را تولید کنند.

این فرآیند که معمولاً چاپ گراور نیز نامیده می‌شود، در ساخت بسته‌بندی‌های مواد غذایی و غیرغذایی و همچنین لیبل‌ها، دیوارپوش‌ها، چاپ انتقالی استفاده می‌شود و کاربردهای بیشتری در بخش‌های چاپ امنیتی و صنعتی دارد.

مرکب چاپ اسکرین

این نوع از چاپ شاید آشناترین نوع چاپی باشد که در زندگی روزمره با آن سر و کار داریم. برای همین است که شاید نیاز نباشد زیاد درباره‌اش توضیح بدهیم.

درباره کاربردی بودن مرکب چاپ اسکرین در مقایسه با سایر انواع مرکب چاپ، همین کافی است که اشاره کنیم چاپ روی لباس‌ها‌ از این نوع چاپ هستند.

به دلیل استفاده این نوع چاپ روی پارچه یا پلاستیک، مرکب چاپ اسکرین باید روغنی و با وضوح و غلظت رنگ بالا باشد. این نوع مرکب از انواع خمیری شکل مرکب‌ها است.

سخن آخر

در این مقاله ابتدا گفتیم که مرکب چاپ پس از گوتنبرگ پا به عرصه گذاشت. در ادامه نیز با انواع مرکب چاپ و ریزه‌کاری‌های مرتبط با هر کدام آشنا شدیم.

انواع مرکب چاپ اعم از افست، یو وی، فلکسوگرافی، هلیوگراور، چاپ اسکرین آشنا شدیم. مرکب‌ خمیری یا مایع چاپ متناسب با نوع چاپ شما انتخاب خواهد شد.

از آنجا که مرکب چاپ به عنوان بنیاد اصلی فرایند چاپ به شمار می‌رود و لازم است که هنگام خرید، مولفه‌هایی مثل بو، سابقه برند، تاریخ انقضا و سابقه وارد کننده را بررسی کنید.

دقت کنید که مرکب باکیفیت در کیفیت کل کار شما تاثیر می‌گذارد و چاپ بد نیکو نگردد چون که بنیادش بد است.

امیدواریم اطلاعات جامع و مفیدی درباره انواع مرکب چاپ فراهم کرده باشیم. با این حال، اگر باز هم درباره‌ انواع مرکب چاپ پرسشی دارید، پاسخگو خواهیم بود.